Cynllunio tai yn Sir Gaerfyrddin a'r iaith Gymraeg

Yn ol yr erthygl canlynol oddiwrth wefan Golwg360 http://www.golwg360.com/newyddion/cymru/43510-ofnau-am-fewnfudo-i-sir-gaerfyrddin mae'r iaith Gymraeg fel iaith cymunedol tu fewn y sir o dan bygythiad. Ar ol ddarllen yr erthygl, gan ystyried yr hyn sydd o dan sylw yn Sir Dinbych yn ddiweddar, credaf yr prif fater o bwys o fewn yr erthygl ydi'r nifer o dai mae'r cyngor yn bwriadu codi, gan ystyried efallai na fydd nifer y pobl sydd yn byw tu fewn y sir yn cynyddu'n naturiol erbyn 2016 er fwyn llenwi'r tai, ac felly, pobol o tu allan y sir fydd yn prynu'r fwyafrif o'r dai.

Yn ogystal, mae rhaid gofyn hefyd faint o'r tai fydd tai fforddiadwy ac felly beth fydd y tebygolrwydd o pobl lleol yn prynnu canran o'r tai newydd?

Credaf y ffactorau uchod ydi'r rhai bwysig gan nad ydi'r cyngor (hyd a gwn i) yn ymateb i unrhyw galwad o fewn y sir ac eu fod nhw (yn ogystal a'r Cynulliad) wedi ymddwyn yn anghyfrifol (er nad ydw i, wrth reswn yn cytuno hefo'r ymatebion i'r erthygl).

Gan ystyried yr iaith Gymraeg, yn 2001 roedd 50% o trigolion y sir yn medru siarad Cymraeg. Rydw i wedi clywed a ddarllen am sawl ffactor sydd yn golygu (yn fy marn i) fydd y ffigwr wedi mynd o dan hanner cant pryd fydd canlyniadau'r cyfrif y flwyddyn hon a'r ffigyrau ynglyn a'r iaith wedi cael eu gyhoeddi, ond wrth gwrs, rydw i'n obeithio wneith rhywun sydd yn byw yn Sir Gar yn medru rhoi ddarlun fwy cadarnhaol imi (h.y. ynglyn a'r sefyllfa'r iaith yn y sir.)

Addysg: Ar ol ddarllen cynllun addysg Gymraeg y sir http://www.carmarthenshire.gov.uk/English/education/Documents/Welsh_Education_Scheme.pdf mae'r sefyllfa'r iaith yn enwedig yn y sector uwchradd yn edrych yn bregys. Yn ogystal, mae'r ffrae sydd wedi bod yn bwrw mlaen yn Cwm Gwendraeth yn golygu efallai fydd ddarpariaeth gyfrwng Gymraeg y sir yn lleihau (efallai bod y galw am addysg "ddwyieithog" yn dod oddi wrth pobol di-Gymraeg sy'n symud i'r sir, felly mae'r ffactorau yn cysylltiedig i raddau.)

Trosglwyddo'r iaith i'r genhedlaeth nesaf: Yn ol be dwi di clywed, mae 'na fwy o diffyg hyder ymysg Cymry Sir Gaerfyrddin i trosglwyddo'r iaith 'na sydd 'na yn llefydd eraill yn Y Fro Gymraeg. Eto dwi'n gobeithio dderbyn gwybodaeth oddi wrth rhywun sydd yn byw yn Sir Gar er fwyn cadarnhau neu dadlau'r pwynt a chywiro fi os dwi'n anghywir.

Yn fy marn i, yn ogystal a'r prosiect codi tai'r sir, y ffactorau uchod sydd yr fygythiad fwyaf i'r iaith, nid yn unig pobol di-Gymraeg (er ei fod nhw'n chwarae rhan, weithiau mae nhw yn ymdrechu i ddysgu'r iaith, felly nid bai y nhw yn unig ydi'r sefyllfa presennol.)